Dominującą technologią zbioru korzeni buraka cukrowego jest ich zbiór jednoetapowy z ogławianiem. Praca tradycyjnego kombajnu buraczanego w dużym skrócie polega na ogłowieniu korzeni, wyciągnięciu ich z ziemi oraz oczyszczeniu przy pomocy systemu obrotowych szczot. Trwa dyskusja na temat pierwszego etapu tego procesu, czyli ogławiania. Polega ono na poziomym odcięciu liści wraz z tak zwaną główką, czyli fragmentem korzenia. Przeciwnicy ogławiania podnoszą, że w skali plonu z całego hektara przyczynia się to do znacznych strat cukru zawartego w główce korzenia. Postulują, aby wycinac jedynie rozetę liściową, a całość korzenia oddawać do cukrowni.

Z kolei zwolennicy utrzymują, że zawartość cukru w główce jest nieznaczna, a zawarte tam substancje wpływają na pogorszenie jakości technologicznej surowca. Rzeczywiście, wierzchni fragment korzenia zawiera pewną koncentrację melasotworów (przede wszystkim związków azotowych zawierających azot alfa-aminowy), które utrudniają krystalizację cukru w procesie produkcji i powodują jego przechodzenie do melasy, czyli odpadu cukrowniczego. Wzrost plonu korzeni wcale nie musi zatem oznaczać wzrostu plonu biologicznego cukru! Cały czas prowadzone są badania, które mają na celu ustalenie, czy odliścianie w naszych warunkach produkcji jest bardziej korzystne od ogławiania.

Warto wziąć pod uwagę, że jeszcze 20-30 lat kiszonka z główek buraczanych wraz z liśćmi była podstawową paszą w żywieniu bydła. Zawartość cukru w główkach podnosiła wartość energetyczną dawki pokarmowej. Obecnie nadal się ją stosuje, jednak znacznie większą popularnością cieszy się kukurydza i to właśnie ta roślina, a nie burak cukrowy, jest uprawiana przez hodowców bydła na cele paszowe.

Co więcej, po odcięciu główki wraz z rozetą liściową powstaje na korzeniu rana. Wycieka z niej bogaty w sacharozę roztwór, co podnosi straty. Sprawia to również problemy przy przechowywaniu korzeni, bo miejsce po odcięciu główki może stać się powierzchnią do rozwoju grzybów odpowiedzialnych za psucie buraka. Korzenie odliściane lepiej się przechowują, szczególnie w warunkach łagodnych zim ostatnich lat.

We współczesnym rolnictwie daży się do ograniczenia strat i jak najefektywniejszego wykorzystania dostępnej powierzchni do produkcji żywności. Czy odliścianie korzeni buraka jest metodą bardziej „ekologiczną” od ogławiania? Wiele na to wskazuje…

(eko-uprawy.pl)